Poniżej pismo Pana Krzysztofa Bąka z PIP przesłane po kontroli w PG SILESIA:

Nr rej.: 04109-4601-Sz1205-Sa01/14
Katowice, dnia 31.03.2014 r.
Pan Przewodniczący ZZ "Kadra" przy PG SILESIA Sp. z o. o.
Tomasz Szpyrka
ul. Górnicza 60
43-502 Czechowice-Dziedzice
 
Uprzejmie informuję, że w dniach 19, 20 i 26 marca 2014 r. w PG Silesia Spółka z o. o. w Czechowicach-Dziedzicach została przeprowadzona kontrola.
W toku kontroli sprawdzono m.in. umowy o pracę zawarte z pracownikami, w których ustalono następujące warunku pracy i płacy:
rodzaj pracy: "młodszy ślusarz"
wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy: miesięczną stawkę wynagrodzenia określoną według kategorii zaszeregowania ustalonej w zakładowym układzie zbiorowym pracy dla danego rodzaju pracy (np. "młodszy ślusarz" - kategoria 2, kwota 2563 zł/mies.).

W toku kontroli ustalono, że kontrolowani pracownicy, których początkowo, jako nie posiadających kwalifikacji, zatrudniono na stanowisku "młodszy ślusarz" ukończyli w (np.) roku 2012 kursy sygnalistów szybowych. W roku 2013, po zdaniu wewnętrznych egzaminów przed zakładową komisją kwalifikacyjną, wydano im upoważnienia do obsługi urządzeń sygnalizacji szybowej.

W toku kontroli na podstawie tzw. szychtownic prowadzonych przez dozór oddziału szybowego, wykazów sygnalistów zatrudnionych w dniach 18 i 19.03.2014 r. sporządzonych przez sztygara oddziałowego oddziału szybowego ustalono, że pracownicy ci faktycznie wykonywali prace przy obsłudze urządzeń sygnalizacji szybowej.
W badanym podczas kontroli okresie od 1 stycznia do 19 marca 2014 r., prace przy obsłudze urządzeń sygnalizacji szybowej poddani kontroli pracownicy wykonywali przez kilka do kilkunastu dni.
Zgodnie z ustaleniami kontroli, czterech z pięciu objętych kontrolą pracowników oddziału szybowego było faktycznie dopuszczanych do wykonywania pracy innego rodzaju niż określona w umowie o pracę bez potwierdzenia tej zmiany warunków umowy o pracę na piśmie (bez zmiany warunków płacy na odpowiadające rodzajowi pracy wymagającemu wyższych kwalifikacji).
Wykonywanemu przez tych pracowników rodzajowi pracy ("sygnalista szybowy") w taryfikatorze stanowisk pracy i stawek wynagrodzeń dla stanowisk robotniczych pod ziemią w zakładowym układzie zbiorowym pracy przyporządkowano 4. lub 5. kategorię zaszeregowania (4 kategoria - od 3102 zł do 4094 zł, 5 kategoria - od 3408 zł do 4499 zł).
Piąty z poddanych kontroli pracowników oddziału szybowego wykonujących, jak pozostali z kontrolowanych, pracę sygnalisty szybowego przez kilka dni (5 dni) w analizowanym okresie od 1 stycznia do 19 marca 2014 r. miał ustalone wynagrodzenia odpowiadające rodzajowi wykonywanej pracy: 5. kategoria - stawka 4080 zł/mies. Ten pracownik miał w warunkach umowy o pracę potwierdzony rodzaj pracy "starszy ślusarz pod ziemią", co według taryfikatora odpowiadało 5, 6 lub 7 kategorii zaszeregowania (od 3408 zł). Miał też dłuższy staż pracy: był zatrudniony w KWK "Silesia" jeszcze przed przekształceniem w PG "Silesia" Sp. z o.o. (od roku 1999). Pozostali zaś poddani kontroli pracownicy zostali zatrudnieni już po przekształceniu KWK "Silesia" w PG "Silesia" Sp. z o. o.
Postępowanie pracodawcy naruszało, zatem zasadę ustalającą prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Według taryfikatora stanowisk pracy i stawek wynagrodzeń ustalonego w zakładowym układzie zbiorowym pracy za pracę na stanowisku "sygnalista szybowy" przysługuje stawka wynagrodzenia, według co najmniej kategorii 4, zaś pracownikom pozostawiono stawki według kategorii 2, chociaż dopuszczono ich do pracy wymagającej wyższych kwalifikacji. Prace te wykonywali okresowo (przeciętnie przez kilka dni w miesiącu), podobnie jak pracownicy, których stawki zaszeregowania odpowiadały rodzajowi wykonywanej pracy.
Wykonywanie przez danego pracownika różnych prac w zakładzie górniczym jest normą, gdyż pracownicy posiadają zwykle kwalifikacje, uprawnienia i upoważnienia do obsługi różnych urządzeń i instalacji, wykonywania różnych czynności w ruchu zakładu górniczego.
Zgodnie z tym są przez dozór kierujący pracą na danej zmianie, w ramach codziennego podziału prac, kierowani do prac różnego rodzaju w zależności od bieżących potrzeb.
Zgodnie z przepisami prawa pracy warunki pracy i pracy powinny być potwierdzone na piśmie. Obowiązek potwierdzenia pracownikowi warunków umowy najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy ciąży na pracodawcy.
W omawianych przypadkach nastąpiło rozpoczęcie pracy na stanowisku "sygnalista szybowy" (w dniu pierwszego dopuszczenia do tej pracy; nie w dniu uzyskania kwalifikacji, czy upoważnienia), pracowników, w których umowach o prace określono rodzaj wykonywanej pracy (stanowisko) jako "młodszy ślusarz". Nowe warunki umowy winny być przez pracodawcę potwierdzone na piśmie w szczególności, dlatego że zmiana rodzaju pracy - zgodnie z taryfikatorem ustalony w zakładowym układzie zbiorowym pracy - wiąże się ze zmianą stawki zaszeregowania (tzn. tego rodzaju zmiana warunków pracy implikują zmianę warunków płacy).
Inspektor pracy skierował do pracodawcy wniosek o potwierdzanie w umowach o pracę faktycznych warunków pracy i płacy.