Do premiera Donalda Tuska trafiła interpelacja posła Mirosława Suchonia z Polski 2050 w sprawie ochrony pracowników PG Silesia w restrukturyzacji. To kolejna interwencja parlamentarzystów dotycząca czechowickiego zakładu - w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy interpelacje do rządu wysyłali posłowie Małgorzata Pępek (PO), Bronisław Foltyn (Konfederacja) oraz Michał Woś (PiS).
W swojej interpelacji poseł Mirosław Suchoń zauważył, że PG Silesia jest spółką zajmującą się wydobyciem węgla kamiennego, działającą w południowej Polsce, prowadzącą wydobycie na terenie miast Czechowice-Dziedzice, Pszczyna oraz gmin Goczałkowice-Zdrój, Bestwina i Miedźna.
- Od 2012 roku produkuje węgiel kamienny przeznaczony głównie dla sektora energetycznego, ale również specyficzne rodzaje węgla kamiennego do sprzedaży detalicznej. Spółka jest obecnie w stanie restrukturyzacji, ale co ważne nadal prowadzi swoją działalność, dając miejsca pracy blisko tysiącu osób w regionie. Osoby zatrudnione w spółce PG Silesia sp. z o.o. obawiają się o swoją przyszłość związaną z następującą transformacją i likwidacją kopalń - dodał parlamentarzysta.
Jak przekazał poseł Suchoń, z apelem w sprawie ujęcia pracowników PG Silesia w projekcie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego wystąpili do niego przedstawiciele związków. Dzięki temu, jak zauważa członek Polski 2050, "zostanie im zapewniona ochrona i wsparcie jak w przypadku pracowników zatrudnionych w kopalniach z udziałem Skarbu Państwa".

W związku z powyższym poseł Mirosław Suchoń zwrócił się do premiera z szeregiem pytań, w tym czy rząd planuje podjąć działania legislacyjne mające na celu ujęcie pracowników Przedsiębiorstwa Górniczego Silesia w ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, jakie działania zamierza podjąć rząd w celu zapewnienia ochrony pracownikom likwidowanych kopalń, w tym PG Silesia, czy rząd planuje stworzenie innych rozwiązań w celu zapewnienia ochrony osobom zatrudnionym w czechowickim przedsiębiorstwie, a także jakie formy osłonowe są przewidziane dla pracowników przedsiębiorstw nieujętych w ustawie.
Na interpelację posła Mirosława Suchonia odpowiedział minister energii Miłosz Motyka. Poniżej publikujemy jej pełną treść.
Obecnie trwają zaawansowane prace nad nowelizacją ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, która realizuje postanowienia Umowy Społecznej dotyczącej transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego oraz wybranych procesów transformacji województwa śląskiego z dnia 28 maja 2021 r. Projekt 11 września 2025 r. został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów i skierowany do dalszych prac.
Procedowana obecnie nowelizacja przewiduje wsparcie w postaci przekazywania środków budżetowych na likwidację i procesy polikwidacyjne dla spółek objętych Nowym Systemem Wsparcia. Jednocześnie zmieniane przepisy pozostają bezpośrednio powiązane z systemem pomocy publicznej przewidzianym dla sektora górnictwa węgla kamiennego, który został objęty wnioskiem notyfikacyjnym złożonym przez Rzeczpospolitą Polską do Komisji Europejskiej.
Na obecnym etapie procedura notyfikacyjna jest w toku i wniosek oczekuje na zatwierdzenie przez Komisję. Zakres podmiotowy wniosku notyfikacyjnego został określony m.in.: przy uwzględnieniu struktury własnościowej, jak i charakteru działalności jednostek górniczych. Pomoc publiczna przewidziana w projekcie ustawy dotyczy określonych przedsiębiorstw węglowych prowadzących zakłady wydobywające węgiel kamienny energetyczny, będących spółkami należącymi w całości do Skarbu Państwa (PGG S.A., PKW S.A. oraz Węglokoks Kraj S.A.).
Należy podkreślić, że wszelkie zmiany w zakresie systemu pomocy publicznej, wymagałyby aktualizacji wniosku notyfikacyjnego. Obecnie, ze względu na planowane na 2026 r. procesy likwidacyjne, priorytetem pozostaje zatem jak najszybsze uchwalenie przepisów nowelizujących ustawę o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w zaproponowanym brzmieniu.
Zmiany te są niezbędne w celu wdrożenia instrumentów umożliwiających likwidację podziemnych zakładów górniczych przez przedsiębiorstwa będące ich właścicielami, w tym przekazywanie tym podmiotom środków publicznych przeznaczonych na wypłatę świadczeń socjalnych i realizację działań likwidacyjnych.
Jednocześnie podkreślam, że Minister Energii uważnie monitoruje sytuację wszystkich podmiotów działających w sektorze wydobycia węgla kamiennego, w tym PG Silesia Sp. z o.o. oraz pozostaje wrażliwy na kwestie dotyczące zatrudnionych w nim pracowników.
Dodatkowo w zakresie wsparcia i ochrony pracowników nieobjętych obecnie Nowym Systemem Wsparcia, informuję, że zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w polskim porządku prawnym obowiązują przepisy regulujące prawa i wsparcie pracowników, tj. m.in. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. poz. 277, z późn. zm.), ustawa z dnia 20 marca 2025 roku o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz. U. poz. 620) czy ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. poz. 433).
Przyjęte w prawodawstwie polskim rozwiązania z zakresu ochrony pracowników przed utratą wynagrodzenia spowodowaną niewypłacalnością pracodawcy, reguluje ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. poz. 433), zwana dalej "ustawą o ochronie roszczeń". Jej przepisy tworzą ramy prawne dla instytucji gwarancyjnej - Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (dalej jako "FGŚP"). Ze środków FGŚP dokonywane są wypłaty niezaspokojonych świadczeń pracowniczych oraz zaliczek w określonych ustawą przypadkach. Przepisy ustawy o ochronie roszczeń umożliwiają zaspokojenie roszczeń pracowniczych ze środków FGŚP wyłącznie w razie zaistnienia określonych w art. 2 - 8 tego aktu sytuacji niewypłacalności (co do zasady - upadłości albo restrukturyzacji) bądź faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę (o którym mowa w art. 12a ust. 2).
Wniosek o wypłatę świadczeń pracowniczych może złożyć pracodawca, zarządca, syndyk, likwidator lub inna osoba sprawująca zarząd nad majątkiem pracodawcy, a także - w określonych przypadkach - sam zainteresowany pracownik (art. 15 ust. 1, art. 16 ustawy o ochronie roszczeń). Prowadzenie postępowań wyjaśniających w omawianym zakresie, rozstrzyganie o zasadności roszczeń pracowniczych i dokonywanie obligatoryjnych wypłat ze środków FGŚP leży w kompetencji marszałków województw, z tym, że na mocy stosownych upoważnień zadania te wykonują dyrektorzy wojewódzkich urzędów pracy. Marszałek województwa wypłaca, na wniosek pracownika, zaliczkę na poczet niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń z powodu braku środków finansowych w związku z faktycznym zaprzestaniem działalności przez pracodawcę.
Należy również podkreślić, że zgodnie z art. 94 pkt 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. poz. 277, z późn. zm.) pracodawca jest obowiązany w szczególności wypłacać wynagrodzenie za pracę terminowo i prawidłowo. Kodeks pracy chroni pracownika przed sytuacją niewypłacenia mu przez pracodawcę wynagrodzenia zawierając przepisy, na gruncie których sytuacja taka uznawana jest za wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Instytucją upoważnioną do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy jest, zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. 2024 r. poz. 1712, z późn. zm.), Państwowa Inspekcja Pracy.
O nieprzestrzeganiu przepisów prawa pracy - w szczególności przepisów i zasad dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy - osoba zainteresowana poinformować może Państwową Inspekcję Pracy. Instytucja ta została wyposażona w odpowiednie uprawnienia i środki umożliwiające wykonywanie zadań związanych z nadzorem i kontrolą, a także egzekwowaniem przestrzegania przez pracodawców obowiązujących przepisów prawa.
Informuję ponadto, iż zgodnie z art. 217 ustawy z dnia 20 marca 2025 roku o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz. U. poz. 620) pracodawca zamierzający zwolnić co najmniej 50 pracowników w okresie 3 miesięcy jest obowiązany uzgodnić z powiatowym urzędem pracy (właściwym ze względu na położenie swojej siedziby lub na miejsce wykonywania pracy) zakres i formy pomocy dla zwalnianych pracowników - w szczególności w zakresie pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i szkoleń, podejmując działania polegające na zapewnieniu pracownikom przewidzianym do zwolnienia bądź będącym w trakcie wypowiedzenia lub w okresie sześciu miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego, usług rynku pracy realizowanych w formie programu.
Realizacja zwolnień monitorowanych zapewnia pracownikom, których dotknęły redukcje zatrudnienia, wsparcie w poszukiwaniu innych ścieżek rozwoju zawodowego, nie pozostawiając ich bez pomocy w obliczu trudności związanych z utratą pracy. Dodatkowo, w przypadku wystąpienia nagłych zdarzeń skutkujących masowymi zwolnieniami pracowników, ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia przewiduje możliwość uruchomienia programu wsparcia w sytuacji szczególnej.
Program ten może być opracowany przez ministra właściwego do spraw pracy, marszałka lub starostę. Zawiera on opis rozwiązań mających zminimalizować negatywne skutki nagłego zdarzenia oraz jego wpływu na poziom zatrudnienia na obszarze kraju, województwa lub powiatu.
Celem tego mechanizmu jest ograniczenie skutków zwolnień, stabilizacja zatrudnienia oraz wsparcie osób tracących pracę. Program umożliwia zastosowanie elastycznych form pomocy, takich jak szkolenia i przekwalifikowanie, wsparcie finansowe, dotacje na działalność gospodarczą czy dofinansowanie miejsc pracy, co pozwala złagodzić konsekwencje społeczne i gospodarcze redukcji zatrudnienia.